3.2.1 การมีส่วนร่วม หรือ เผด็จการทางความคิด

ผู้บริหารหลายคน ไปเรียนรู้เรื่องภาวะผู้นำสมัยใหม่มา
เขามักจะสอนว่า

  • หมดยุคผู้นำที่เป็นสไตล์ Command & Control หรือ สั่งการและควบคุมแล้ว
  • ตอนนี้เป็นยุค Engage & Inspire คือ สร้างการมีส่วนร่วมและแรงบันดาลใจ

การมีส่วนร่วมที่มักสอนคือ การตั้งคำถาม เพื่อถามหาความเห็นและการมีส่วนร่วม

หากต้องการสร้างการเปลี่ยนแปลงอะไร
ก็ขอให้ถามหาวิธีการจากคนทำงาน

ดังนั้น เมื่อหัวหน้ามือใหม่ที่คิดจะใช้คำถามเพื่อมีส่วนร่วม
จึงเรียกคนเข้ามาถาม

แต่ปรากฎว่า…

การมีส่วนร่วมกลายเป็นเผด็จการทางความคิด

หัวหน้าบางคนชอบถามความเห็นลูกน้อง
หากตอบมาตรงใจก็จะชื่นชมว่าคิดดี
หากตอบไม่ตรงใจก็จะตะล่อมถามใหม่
หากตะล่อมไม่ได้ผลก็จะถามนำไปเลย
หากลูกน้องจับทางได้ก็จะเออออห่อหมก
แต่ในใจลูกน้องจะมองว่า “เผด็จการ”
ในขณะที่หัวหน้าคิดว่า “สร้างการมีส่วนร่วม”
หากมีความคิดดี ก็บอกลูกน้องตรง ๆ ได้เลย

ดังนั้น หัวหน้ามีทางเลือกในการแสดงภาวะผู้นำในการตัดสินใจหลายแบบ…

บางครั้งต้องกล้าชี้นำ แม้ลูกทีมไม่เห็นด้วย
บางครั้งต้องถามข้อมูล แล้วเราตัดสินใจ
บางครั้งต้องถามความเห็น แล้วเราตัดสินใจ
บางครั้งต้องถามความเห็น แล้วร่วมกันตัดสินใจ
บางครั้ง ต้องเลือกที่จะไม่ตัดสินใจทันที…รอไปก่อน

ไม่มีวิธีไหนดีที่สุด แต่ให้ใช้ดุลพินิจประเมินจาก…

  • บริบทธุรกิจ
  • ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
  • ยุทธศาสตร์องค์กร
  • ข้อมูลเท่าที่มี
  • ความเสี่ยงที่รับได้

แล้วตัดสินใจ ซึ่งอาจจะ ผิดบางส่วนและถูกบางส่วน
ไม่มีการตัดสินใจครั้งไหนที่จะ…ผิดไปทุกเรื่อง หรือ ถูกสมบูรณ์ไม่มีที่ติเลย
เราต้องเรียนรู้และพัฒนาจากประสบการณ์ เพื่อให้การตัดสินใจดีขึ้นต่อไปเรื่อย ๆ