ทักษะสำคัญในการสื่อสารของคนทำงานฐานความรู้ (Knowledge Worker) คือทักษะการฟัง
เพราะว่าจะทำให้เราได้ข้อมูลที่ดีเพื่อนำมาใช้ในการ คิด วิเคราะห์ วางแผน และจัดการ งานของเรา
แต่ว่าการฟังเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ดีนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย
ต้องเริ่มที่สร้างความไว้วางใจที่ดีก่อน คนจึงจะเต็มใจให้ข้อมูล
เราจะสร้างความไว้วางใจในการฟังได้อย่างไร
เราควรจะ…
ฟังเพื่อให้เข้าใจ ไม่ใช่ฟังเพื่อเตรียมที่จะพูด
ฟังอย่างเป็นกลาง มิใช่ฟังแบบตั้งธงไว้แล้ว
ฟังอยู่กับปัจจุบัน มิใช่ฟังโดยคิดถึงอดีตหรืออนาคต
ฟัง…และอยู่กับปัจจุบัน เป็นเรื่องที่ยากมาก
เพราะ คนส่วนใหญ่ไม่เคยฝึกมาก่อน
การฟังแบบอยู่กับปัจจุบันคืออะไร
คือการฟังโดยตั้งใจที่จะได้ยินสิ่งที่พูดให้มากที่สุด
โดยพยายามจะเข้าใจสิ่งที่ได้ยินให้มากที่สุด
แต่ว่าธรรมชาติ คนมักสมาธิวอกแวก คิดถึงอดีต เช่น…
ฟังแล้วนึกถึงประสบการณ์ส่วนตัวที่คล้ายกับสิ่งที่ได้ยิน
แล้วความคิดก็คิดไปถึงสถานการณ์ส่วนตัวที่คล้ายกันนั้น
เสมือนฉายหนังส่วนตัวในสมอง ขณะที่กำลังแกล้งทำเป็นฟัง
จึงอาจจะตกหล่นสาระสำคัญ เพราะมัวแต่ดูหนังของตัวเองในหัวเรา
หรืออาจจะฉายหนังไป และเตรียมจะแชร์ประสบการณ์หลังผู้พูดหยุดพูด
หรือเราอาจจะฟังไปแต่ คิดถึงอนาคต มากกว่าอยู่กับปัจจุบัน เช่น…
นึกถึงผลที่จะเกิดในอนาคต จากเรื่องที่เรากำลังคุยกัน
หากสอดคล้องกับผู้พูด เราอาจจะพยายามเตรียมพูดสนับสนุน
หากไม่สอดคล้อง เราอาจพยายามคิดเตรียมข้อโต้แย้งหลังจากเขาพูดจบ
หรือนึกเรื่องอื่นไปเลย เช่นความกังวลใจที่เราคาดว่าอาจจะเกิดปัญหาในอนาคต
แล้วเราจะฟังแบบอยู่กับปัจจุบันอย่างไรดี
- หยุดทุกสิ่งก่อนฟัง อย่าฟังไปอยู่กับหน้าจอ Device ต่าง ๆ ไป / หรือทำงานไป
- พยายามพูดทวนสิ่งที่ได้ยินในใจเป็นระยะ
- พยายามสบสายตาผู้พูดเพื่อให้เราไม่วอกแวก
- ถามตัวเองในใจเป็นระยะว่า “ขณะนี้เราอยู่กับ ปัจจุบัน อดีต หรือ อนาคต”
- กล่าวทวนสิ่งที่ได้ยินเป็นระยะ เพื่อให้เราโฟกัสกับสิ่งที่เราได้ยิน
- มีสมุดบันทึกเพื่อโน๊ตประเด็นสำคัญ หรือเพื่อจดคำถามที่จะถาม (โดยที่เราไม่ถามแทรกขัดจังหวะการพูด)
