ภาวะผู้นำคือกิจกรรมที่บุคคลหนึ่งทำเพื่อขับเคลื่อนให้ทีมงานร่วมแรงร่วมใจกันไปสู่วิสัยทัศน์
ภาวะผู้นำน่าจะครอบคลุมบทบาทหน้าที่หลักดังต่อไปนี้
1. การกำหนดวิสัยทัศน์ ยุทธศาสตร์ และค่านิยมร่วมขององค์กร
2. การแปลงสิ่งที่กล่าวมาเป็นแผนงาน
3. การขับเคลื่อนแผนงานไปสู่การปฎิบัติ
4. การบริหารการเปลี่ยนแปลง
ในแต่ละเรื่องผู้นำต้องใช้ภาวะผู้นำ ผ่านทักษะต่าง ๆ เพื่อให้สัมฤทธิ์ผลคือ
1. การกำหนดวิสัยทัศน์ ยุทธศาสตร์ และค่านิยมร่วมขององค์กร
ผู้นำใช้ การคิด การถาม การเขียน การวิเคราะห์ และการฟัง
2. การแปลงสิ่งที่กล่าวมาเป็นแผนงาน
ผู้นำใช้การคิด การถาม การเขียน และการพูด
3. การขับเคลื่อนแผนงานไปสู่การปฎิบัติ
ผู้นำใช้ การคิด การถาม การเขียน การพูด การโน้มน้าว การสร้างแรงบันดาลใจ การจูงใจ และการต่อรอง
4. การบริหารการเปลี่ยนแปลง
ผู้นำใช้ การสังเกต การฟัง การคิด การถาม การพูด การเขียน การโน้มน้าว การสร้างแรงบันดาลใจ การจูงใจ การเจรจาต่อรอง และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า
ใครบ้างที่ต้องใช้ภาวะผู้นำ
Knowledge Worker หรือ คนที่ทำงานฐานความรู้ เขาอาจจะมีผู้ใต้บังคับบัญชา / ลูกทีม / คณะทำงาน / ทีมงาน ที่เขาต้องโน้มน้าวหรือนำทางความคิดเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
Knowledge Worker ควรจะเริ่มฝึกฝนภาวะผู้นำตั้งแต่เราทำงานใหม่ ๆ
เพราะว่ายิ่งเราสามารถนำโดยไม่มีตำแหน่งเป็นทางการได้เก่งเท่าไร
เมื่อเรามีโอกาสทำงานที่ มีคุณค่าสูงมากขึ้น หรือมีตำแหน่งเป็นทางการเติบโตขึ้น
เราก็จะมีภาวะผู้นำที่เก่งมากขึ้นตามไปอีก
อย่ารอให้ทำงานใหญ่แล้วค่อยมาฝึกภาวะผู้นำ เพราะมันอาจจะช้าเกินไป
หากเราจะฝึกภาวะผู้นำเราจะฝึกในเรื่องอะไร
เราก็ฝึกทักษะต่าง ๆ ในตารางด้านขวามือครับ
และหากเราจะประเมินภาวะผู้นำของแต่ละคน เราควรจะประเมินอย่างไร
เราจะประเมินโดย…
ก. บริบทของคน ๆ นั้น เขามีบทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบ ต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอย่างไรบ้าง
ข. เขาส่งมอบตรงความคาดหวังผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอย่างไร
ค. สิ่งไหนที่เขา ทำได้ดี / ควรเพิ่ม / ควรลด บ้าง
ง. เขามีความตระหนักรู้ (Self Awareness) ในข้อ ก. / ข. / ค. แต่ละข้อเพียงใด
หากเขาขาดความตระหนักรู้ ควรจะมี Feeedback System บอกให้เขาทราบ
และเขาควรมีคนช่วยเขาวางแผนพัฒนาภาวะผู้นำ ซึ่งอาจเป็น Manager, Mentor หรือ Coach
และเขาควรมีคนช่วยเขาวางแผนพัฒนาภาวะผู้นำ ซึ่งอาจเป็น Manager, Mentor หรือ Coach
