มนุษย์เรามีความเป็นปัจเจกบุคคลสูง แต่ละคนมีความถนัดและความสามารถแตกต่างกัน ดังนั้นการที่แต่ละคนจะเรียนรู้ในทักษะที่ต้องใช้ความคิดและดุลพินิจจึงแตกต่างกัน
ในการทำงานของ Knowledge Workers ในองค์กรชั้นนำ ความสามารถที่ทำให้พนักงานแต่ละคนได้รับการส่งเสริมให้เติบโตนั้นมาจากทักษะในการทำงาน และทักษะในการประสานงานกับคนอื่น
ซึ่งชุดทักษะในการประสานงานกับคนอื่นคือ
1. การสังเกต
2. การฟัง
3. การถาม
4. การพูด
5. การเขียน
แต่เนื่องจากเรามีความเป็นปัจเจกสูง สไตล์ในการใช้ทักษะทั้งห้าของแต่ละคนจึงแตกต่างกัน
ดังนั้นการที่แต่ละคนจะพัฒนาทักษะในแต่ละเรื่องก็แตกต่างกันไปด้วย
เราแต่ละคนจึงมีวิธีพัฒนาทักษะในแต่ละเรื่องที่แตกต่างกัน
จึงเป็นความรับผิดชอบของเราแต่ละคน ที่จะค้นหาว่า เรามีวิธีเรียนรู้ที่จะพัฒนาทักษะแต่ละเรื่องมาอย่างไร
และเราจะวางแผนพัฒนาทักษะแต่ละเรื่องให้ดีขึ้นต้องทำอย่างไร
ชุดคำถามเหล่านี้ จะช่วยให้เราเข้าใจวิธีการเรียนรู้ในแต่ละทักษะของเรา
1. เราเรียนรู้ทักษะ การสังเกต ของเรามาอย่างไร
2. เราเรียนรู้ทักษะ การฟัง ของเรามาอย่างไร
3. เราเรียนรู้ทักษะ การถาม ของเรามาอย่างไร
4. เราเรียนรู้ทักษะ การพูด ของเรามาอย่างไร
5. เราเรียนรู้ทักษะ การเขียน ของเรามาอย่างไร
วิธีการประยุกต์ใช้
1. เลือกทักษะที่ต้องการพัฒนา 1 เรื่อง (จาก 5 เรื่อง)
2. ใช้เวลาทบทวนตนเองว่า เราเรียนรู้ทักษะนั้นอย่างไร
3. หาข้อมูลเพิ่มเติมจากการถามคนใกล้ตัว / กัลยาณมิตร / พี่เลี้ยง / โค้ช
4. หนังสือเล่มไหนที่เราเคยอ่าน และคิดว่ามีวิธีการที่ถูกจริตเรามากที่สุด
5. สรุปเป็นแบบจำลองของเรา
6. วางแผนพัฒนา
7. ติดตามผล แปละปรับแผน
ตัวอย่างการประยุกต์ใช้: โค้ชเกรียงศักดิ์ ต้องการพัฒนาทักษะการฟัง
1. เลือกทักษะที่ต้องการพัฒนา “การฟัง”
2. ใช้เวลาทบทวนตนเองว่า เราเรียนรู้ทักษะ การฟังของเราอย่างไร
เกิดจากความคิดว่าเราพูดไม่เก่ง
เราจึงต้องทำให้คนอื่นพูดด้วยการตั้งคำถามเปิด
แล้วฟังว่าเขาพูดว่าอะไร เมื่อเห็นว่าเขาสนใจเรื่องอะไรจากการพูด
ให้ตั้งคำถามเปิดเกี่ยวกับเรื่องนั้นต่อ
ทวนในใจให้มากที่สุด เพื่อให้อยู่กับปัจจุบัน
3. หาข้อมูลเพิ่มเติมจากการถามคนใกล้ตัว / กัลยาณมิตร / พี่เลี้ยง / โค้ช
คนใกล้ตัวบอกว่าเรามองตาเขา / หยุดทุกอย่าง / จดโน๊ต / และถามด้วยความสนใจ
4. หนังสือเล่มไหนที่เราเคยอ่าน และคิดว่ามีวิธีการที่ถูกจริตเรามากที่สุด
7 Habits of Highly Effective People by Stephen R.Covey
โดยเฉพาะ Habit 5 Seek first to understand ที่เราอ่านทบทวนทุกปีมา 30 ปีแล้ว
5. สรุปเป็นแบบจำลองของเรา
ก. ฟังเพื่อเราจะได้ไม่ต้องพูด
ข. ตั้งคำถามเปิดในเรื่องที่เขาทำได้ดี
ค. ทวนในใจเพื่อให้อยู่กับปัจจุบัน
ง. สบสายตาขณะฟัง
จ. จดบันทึกสิ่งที่ได้ยิน
ฉ. ทบทวนทฤษฎีจากหนังสือ 7 Habits – Habit 5
6. วางแผนพัฒนา
ใน 1 เดือนข้างหน้า เราจะฝึกการฟังทุกวัน โดย
ก. ออกแบบประเมินการฟัง
ข. ก่อนคุยกับใคร ทบทวนแบบประเมินการฟัง
ค. เมื่อฟังจบประเมินตนเอง
จ. ในแต่ละสัปดาห์ ประเมินความคืบหน้า
7. ติดตามผล และปรับแผน
เมื่อครบเดือน ประเมินผลตัวเอง
แบบประเมินการฟัง
ก. เราฟังคิดเป็นร้อยละเท่าไร (1-100%)
ข. เราตั้งคำถามเปิดในเรื่องที่เขาทำได้ดีเพียงใด (1-100%)
ค. เราทวนในใจเพื่อให้อยู่กับปัจจุบันได้ดีเพียงใด (1-100%)
ง. เราสบสายตาขณะฟังเป็นระยะได้ดีเพียงใด (1-100%)
จ. เราจดบันทึกข้อมูลสำคัญได้ดีเพียงใด (1-100%)
ฉ. ในสัปดาห์ที่ผ่านมาเรา เราอ่านทบทวน Habit 5 เพียงใด (1-100%)